Από την Τηλεόραση στο Βιβλίο

Σχολικό έτος 2002-2003
Η δραστηριότητα αυτή παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2005 στην Ελληνική Ραδιοφωνία (ΝΕΤ,105,8), στην εκπομπή του Δημήτρη Παπαχρήστου "εκ των υστέρων".


Στο πρόγραμμα αυτό εργαστήκαμε με 28 μαθητές από όλες τις τάξεις. Επιλέξαμε αυτό το θέμα, γιατί είναι γνωστό ότι : 1) Η τηλεόραση απορροφά πολύ τα περισσότερα παιδιά, όμως δεν ξέρουν πώς να τη χρησιμοποιούν και 2) δεν αγαπούν και τόσο το βιβλίο, αφού δεν είναι ενημερωμένα, όσο πρέπει, για την αξία του, αλλά και δεν ξέρουν τους τρόπους με τους οποίους θα οδηγηθούν στο καλό βιβλίο.

Πώς δουλέψαμε :
Οι συναντήσεις γινόταν στο χώρο της σχολικής βιβλιοθήκης. Ψάξαμε στα ράφια της και συγκεντρώσαμε βιβλία σχετικά με την τηλεόραση και το διάβασμα. Αφού τα ξεφυλλίσαμε ξεχωρίσαμε 7 από αυτά, τα οποία εκτιμήσαμε ότι θα μας βοηθήσουν. Τα βιβλία είναι :

1) Από την Τηλεόραση στο Βιβλίο (Κριστίνα Λαστρέγκο-Φραν. Τέστα)
2) Τηλεόραση, ένας ξένος στο σπίτι (Μαρί Γουίν)
3) Το παιδί στη χώρα των βιβλίων (Μάρθα Καρπόζηλου)
4) Το βιβλίο των βιβλίων (Κυριάκος Ντελόπουλος)
5) Βιβλίο και Επικοινωνία (Διαμαντής Μπασάντης)
6) Τα παιδιά ως αναγνώστες (Τζων Σπινκ)
7) Να δώσουμε στα παιδιά την όρεξη για διάβασμα (Κριστ.Ποσλάνιεκ)

Στο 1ο , «Από την Τηλεόραση στο Βιβλίο», με υπότιτλο «Πώς διαβάζεται» η τηλεόραση, πώς «χρησιμοποιούνται» τα βιβλία», βρήκαμε
ερωτηματολόγιο το οποίο επεξεργαστήκαμε κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Συζητούσαμε τα ερωτήματα και τους δίναμε τη μορφή που κρίναμε εμείς ότι θα είναι η πιο αποτελεσματική για την έρευνα που αποφασίσαμε να κάνουμε στο σχολείο μας. Συγχρόνως σχολιάζαμε σκίτσα - που βρήκαμε στα παραπάνω βιβλία ή σε εφημερίδες και περιοδικά - με τα οποία τονίζονται τα αρνητικά της τηλεόρασης και τα θετικά του διαβάσματος βιβλίων. Ακόμα σχολιάζαμε και κάποιες ειδήσεις, που έφερναν τα παιδιά, σχετικές με το θέμα μας.
Και αφού το θέμα μας ήταν «Από την Τηλεόραση στο Βιβλίο», ψάξαμε στη βιβλιοθήκη μας και βρήκαμε βιβλία που έγιναν σειρές στην τηλεόραση ή κινηματογραφικές ταινίες. Τα βιβλία αυτά τα εκθέσαμε στη βιβλιοθήκη μας και τα προτείναμε για διάβασμα στα παιδιά του σχολείου
Όταν το ερωτηματολόγιο-έρευνα πήρε την τελική μορφή, το Μάρτιο, μοιράστηκε σε όλους τους μαθητές του σχολείου, οι οποίοι το απάντησαν
Στη συνέχεια επεξεργαστήκαμε τα απαντημένα ερωτηματολόγια και οδηγηθήκαμε σε κάποια συμπεράσματα, τα οποία ανακοινώθηκαν στους μαθητές.
Με όλα αυτά προσπαθήσαμε να προβληματίσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε τα παιδιά έτσι ώστε να μάθουν πώς «διαβάζεται» η τηλεόραση και πώς «χρησιμοποιούνται» τα βιβλία.

Συμπεράσματα από το ερωτηματολόγιο-έρευνα στο οποίο απάντησαν όλοι οι μαθητές του σχολείου.




Τηλεόραση :
Τα περισσότερα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, βλέπουν τηλεόραση επειδή τους ενδιαφέρει μια εκπομπή, αλλά και επειδή τους αρέσει να βλέπουν, ενώ λίγα είναι εκείνα τα παιδιά που βλέπουν, γιατί δεν ξέρουν τι άλλο να κάνουν.
Από τα παιδιά της Α΄ τάξης τα περισσότερα βλέπουν τηλεόραση στο σαλόνι και λιγότερα στο δωμάτιό τους. Ενώ από τα παιδιά της Β΄ και της Γ΄τάξης τα περισσότερα βλέπουν στο δωμάτιό τους , κυρίως τα κορίτσια.
Τα περισσότερα παιδιά έχουν 2-3 τηλεοράσεις στο σπίτι τους.
Αγόρια και κορίτσια ανοίγουν την τηλεόραση χωρίς να έχουν αποφασίσει τι θα δουν, και διαλέγουν αφού κοιτάξουν τι υπάρχει στα διάφορα κανάλια. Λίγα είναι τα παιδιά που ανοίγουν την τηλεόραση μόνο όταν θέλουν να δουν μια εκπομπή που τους ενδιαφέρει.
Τα περισσότερα παιδιά βλέπουν τηλεόραση 2-3 ώρες την ημέρα. Πολύ λίγα βλέπουν 1 ώρα, και ακόμη λιγότερα είναι εκείνα που βλέπουν πάνω από 4 ώρες την ημέρα.
Από τα παιδιά της Α΄ τάξης τα περισσότερα βλέπουν τηλεόραση με τα αδέρφια τους, αλλά και με τους γονείς τους και πιο πολύ με τη μαμά. Λίγα παιδιά βλέπουν μόνα τους , πιο πολλά αγόρια. Από τα παιδιά της Β΄και Γ΄ τάξης τα περισσότερα βλέπουν μόνα τους και λιγότερο με τα αδέρφια τους και τους γονείς τους.
Τα περισσότερα παιδιά και των τριών τάξεων, όταν βλέπουν τηλεόραση μαζί με κάποιον άλλο, κρατούν το τηλεκοντρόλ. Λίγα απαντούν ότι το κρατάει κάποιος άλλος και κάποια παιδιά λένε ότι το κρατάει όποιος το προλάβει…
Όταν το πρόγραμμα διακόπτεται από διαφημίσεις, τα περισσότερα παιδιά και των τριών τάξεων αλλάζουν κανάλι. Αρκετά όμως, και κυρίως αγόρια της Α΄ τάξης, βλέπουν και τις διαφημίσεις.
Τα περισσότερα αγόρια και των τριών τάξεων θέλουν να βλέπουν πιο πολύ αθλητικές εκπομπές, ταινίες με περιπέτειες, θρίλερ, κωμωδίες και λιγότερο ντοκιμαντέρ και μουσικές εκπομπές. Τα παιδιά της Α΄ τάξης βλέπουν και παιδικά. Πολύ λίγα αγόρια προτιμούν τα ριάλιτι και τις συζητήσεις. Δε θέλουν τα κουτσομπολιά, τις ειδήσεις και το χρηματιστήριο. Τα κορίτσια προτιμούν να βλέπουν ταινίες και μάλιστα αισθηματικές. Τους αρέσουν τα ντοκιμαντέρ, τα τηλεπαιχνίδια, τα ριάλιτι και τα κουτσομπολιά. Δε θέλουν τις αθλητικές εκπομπές, τις πολιτικές συζητήσεις και τις ειδήσεις.
Τα περισσότερα αγόρια είναι ευχαριστημένα με τις εκπομπές της τηλεόρασης. Τα κορίτσια θα ήθελαν να είναι περισσότερο ευχάριστες οι εκπομπές. Ακόμα θα ήθελαν να υπάρχουν περισσότερες εκπομπές που να αφορούν την εφηβική ηλικία.
Τα παιδιά συζητούν με τους φίλους τους για τις εκπομπές. Κάποια, και κυρίως κορίτσια, και με τους γονείς τους.
Αγόρια και κορίτσια βλέπουν ιδιωτικά κανάλια, αλλά και συνδρομητικά. Ελάχιστα, και κυρίως κορίτσια, βλέπουν κρατικά.
Αν δεν υπήρχε η τηλεόραση, θα έβγαιναν περισσότερο έξω: τα κορίτσια για να κάνουν βόλτες και να συζητήσουν με τις φίλες τους, ενώ τα αγόρια για να παίξουν και να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Περισσότερο τα κορίτσια και λιγότερο τα αγόρια θα άκουγαν μουσική και θα διάβαζαν λογοτεχνικά βιβλία. Θα ξεκουράζονταν περισσότερο. Και κάποια αγόρια, λίγα, δε θα ήξεραν τι να κάνουν…



Διάβασμα :
Τα κορίτσια αγαπούν περισσότερο το διάβασμα από τα αγόρια. Διαβάζουν κατά κανόνα το απόγευμα στο σπίτι, λιγότερο το βράδυ και στις διακοπές.
Αγόρια και κορίτσια προτιμούν μυθιστορήματα-διηγήματα, περιπέτειες, κόμικς και λιγότερο επιστημονικά και ιστορικά βιβλία.
Ο χρόνος που διαθέτουν για διάβασμα τα μικρότερα παιδιά είναι μισή ώρα έως 2 ώρες την ημέρα, ενώ τα μεγαλύτερα 1 έως 4 ώρες την ημέρα.
Όταν ήταν μικροί τους διάβαζαν παραμύθια, τώρα προτιμούν να διαβάζουν μόνοι τους. Στο σπίτι διαβάζουν βιβλία, κυρίως η μητέρα και τα αδέρφια και λιγότερο ο πατέρας.
Χρησιμοποιούν βιβλία της δημοτικής βιβλιοθήκης, όμως περισσότερο βιβλία της σχολικής βιβλιοθήκης, και κυρίως τα κορίτσια.
Πολύ λίγα παιδιά παίρνουν συστηματικά κάποιο περιοδικό.
Στην ερώτηση «τι σημαίνει για σένα η επίσκεψη της συγγραφέως κ. Σοφίας Μαντουβάλου στο σχολείο μας», τα παιδιά της Β΄ και Γ΄ τάξης απάντησαν τα περισσότερα ότι γνώρισαν από κοντά μια συγγραφέα και αγάπησαν πιο πολύ τα βιβλία. Κάποια παιδιά, κυρίως κορίτσια, σκέφτηκαν ότι ίσως γίνουν κάποτε συγγραφείς…
Αγόρια και κορίτσια θέλουν να τους χαρίζουν βιβλία. Ελάχιστοι είναι εκείνοι που δε θέλουν (κάποιοι από τα μεγαλύτερα αγόρια).
Αν δεν υπήρχε το διάβασμα θα έπαιζαν περισσότερο, θα έβλεπαν τηλεόραση, θα ασχολούνταν με τον υπολογιστή και τον αθλητισμό. Πολλά κορίτσια θα άκουγαν μουσική και ραδιόφωνο, θα ζωγράφιζαν, θα έβγαιναν στη φύση και θα ασχολούνταν με δουλειές στο σπίτι.

Βιβλία της βιβλιοθήκης μας, που έχουν γίνει σειρές στην τηλεόραση
ή κινηματογραφικές ταινίες.
Ξένο Μυθιστόρημα (ΞΜ)
1) Ο μικρός πρίγκιπας : Σαιντ Εξυπερύ
2) Ο Ρομπέν των δασών : Τζων Φίννεμορ
3) Τα ταξίδια : Μάρκο Πόλο
4) Μόγλης : Ρούντιγιαρντ Κίπλινγκ
5) Η καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά : Χάρριετ Μπίτσερ Στόου
6) ΚΒΟ ΒΑΝΤΙΣ, ΝΤΟΜΙΝΕ ; : Ερρίκος Σιέγκεβιτς
7) Το θαυμαστό ταξίδι του Νιλς Χόλγκερσον : Σ. Λάγκερλοφ
8) Μόμπι-Ντικ ή η Φάλαινα : Herman Melvile
9) Όλιβερ Τουίστ : Ντίκενς
10) Οι περιπέτειες του Τομ Σώγερ : Μαρκ Τουαίν
11) Οι περιπέτειες του Χωκ Φιν : » »
12) Οι τρεις Σωματοφύλακες : Αλέξανδρος Δουμάς
13) Τζέην Έυρ : Σαρλότ Μπροντέ
14) Ανεμοδαρμένα Ύψη : Emily Bronte
15) Άννα Καρένινα : Λέων Τολστόι
16) Η μηχανή που ταξιδεύει στο χρόνο : Χ. Τζ. Γουέλς
17) Μιχαήλ Στρογκώφ : Ιούλιος Βερν
18) Ο 15χρονος πλοίαρχος : »
19) Μπεν Χουρ : Λιου Ουάλλας
20) Έγκλημα και τιμωρία : Ντοστογιέβσκη
21) 1984 : Τζωρτζ Όργουελ.
22) Άμλετ : Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.
23) Αντώνιος και Κλεοπάτρα: Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.
24) Αποχαιρετισμός στα όπλα: Έρνεστ Χεμινγουέι.
25) Βασιλιάς Ληρ : Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.
26) Για ποιον χτυπά η καμπάνα : Έρνεστ Χεμινγουέι.
27) Έμμα : Τζειν Ώστεν
28) Η μαύρη τουλίπα : Αλεξ. Δουμάς.
29) Υπερηφάνεια και προκατάληψη : Τζέιν Ώστεν
30) Χωρίς οικογένεια : Έκτωρ Μαλώ
31) Με οικογένεια : Έκτωρ Μαλώ

Ελληνικό Μυθιστόρημα (ΕΜ)
1) Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά : Νίκος Καζαντζάκης
2) Ο Χριστός ξανασταυρώνεται : Νίκος Καζαντζάκης
3) Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλα : Κων/νος Θεοτόκης
4) Η τιμή και το χρήμα : Κων/νος Θεοτόκης
5) Λωξάνδρα : Μαρία Ιορδανίδου
6) Η κυρία Ντορεμί : Λιλίκα Νάκου
7) Μαντώ Μαυρογένους : Σπύρος Μελάς
8) Ο συμβολαιογράφος : Αλέξανδρος Ραγκαβής
9) Η φανέλα με το εννιά : Μένης Κουμανταρέας
10) O Πρίγκιπας : Μήτσος Κασόλας
11) To καπλάνι της βιτρίνας : Άλκη Ζέη
12) «Ζ» : Βασίλης Βασιλικός
13) Γιούγκερμαν : Μ. Καραγάτσης
14) Η νοσταλγός : Αλ. Παπαδιαμάντης
15) Η πριγκηπέσα Ιζαμπώ :Άγγελος Τερζάκης.
16) Η Στέλλα Βιολάντη : Ξενόπουλος.
17) Ιλιάδα : Όμηρος.
18) Καπετάν Μιχάλης : Ν. Καζαντζάκης.
19) Κατάδικος : Κ. Θεοτόκης.
20) Μήδεια : Ευριπίδης
21) Ο Ποπολάρος : Ξενόπουλος.
22) Οδύσσεια : Όμηρος.
23) Στέλλα Βιολάντη : Γρηγ. Ξενόπουλος.
24) Συνταγματάρχης Λιάπκιν : Μ Καραγάτσης.

-----------------------------------------------------
η ομάδα που δούλεψε


Ο Groucho Marx, ο διάσημος Αμερικανός κωμικός, είπε σχετικά
με την τηλεόραση :

«Βρίσκω την τηλεόραση πολύ επιμορφωτική. Κάθε φορά που
κάποιος ανοίγει μια τηλεόραση , εγώ πάω σε άλλο δωμάτιο
και διαβάζω ένα καλό βιβλίο»