Σχολικό έτος 2000-2001

Καστοριά 10-9-2001
(το κείμενο στάλθηκε στο γραφείο βιβλιοθηκών του ΥΠΕΠΘ)
Η λειτουργία της Σχολικής Βιβλιοθήκης του 1ου Γυμνασίου Καστοριάς κατά το σχολικό έτος 2000-2001

Εργάζομαι στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση 23 χρόνια ως φιλόλογος. Από την πρώτη χρονιά (1977, ως αναπληρώτρια σε γυμνάσιο του Βόλου) αναλάμβανα τη βιβλιοθήκη του σχολείου, πιστεύοντας στο ρόλο της σχολικής βιβλιοθήκης. Πέρασα από 8 συνολικά σχολεία (στους νομούς Μαγνησίας, Ημαθίας, Καστοριάς), στα οποία οργάνωνα, εμπλούτιζα και λειτουργούσα τις μικρές βιβλιοθήκες. Οι εμπειρίες μου είναι συγκινητικές. Όμως αυτό που έζησα αυτή τη σχολική χρονιά, ως υπεύθυνη βιβλιοθήκης στο 1ο Γυμνάσιο Καστοριάς, είναι πρωτόγνωρο! (Και είμαστε στην αρχή! Σκέφτομαι.) Παρ’ όλο που καθημερινά η οργάνωση της βιβλιοθήκης έπαιρνε 4-5 ώρες, η λειτουργία της ήταν πολύ καλή. Οι μαθητές αγάπησαν το χώρο, έγινε ο χώρος τους. Mπαίνουν στη βιβλιοθήκη στα διαλείμματα, σε κενά και όταν κάποιος καθηγητής κάνει το μάθημά του στο χώρο της.
Από τους 200 μαθητές οι 146 δανείστηκαν κάποιο ή κάποια βιβλία. Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς διακινήθηκαν 980 βιβλία . Εκτός από τα λογοτεχνικά βιβλία, που κυρίως δανείζονταν τα παιδιά, άλλα βιβλία που διακινήθηκαν ήταν σχετικά με τα ενδιαφέροντά τους (μουσική, ζωγραφική, αθλητισμό, κινηματογράφο, θέατρο, βιβλία που αφορούν την εφηβεία κ.ά.).Επίσης βιβλία που αφορούσαν εργασίες τους κυρίως στην τεχνολογία, την ολυμπιακή παιδεία, αλλά και άλλα μαθήματα. Κάποιοι καθηγητές παρακινούσαν τους μαθητές τους να έρχονται στη βιβλιοθήκη. Ο Διευθυντής του σχολείου ανταποκρίνονταν με προθυμία και ικανοποίηση κάθε φορά σε ό,τι ζητούσα.
Αρκετές φορές, στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, το μάθημα έγινε στη βιβλιοθήκη, όπου κάθε φορά χρησιμοποιούνταν υλικό σχετικό με την ενότητα που διδάσκονταν (στην Ιστορία, στη Λογοτεχνία, στα Καλλιτεχνικά, στη Μουσική, στην Τεχνολογία, στη Φυσική Αγωγή). Τα παιδιά μπήκαν στη βιβλιοθήκη κατά τμήμα (9 συνολικά τμήματα) για μία ολόκληρη διδακτική ώρα, τρεις φορές στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς για να ενημερωθούν για τη θέση των βιβλίων και το περιεχόμενό τους, έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν τα βιβλία με τρόπο αποτελεσματικό.
Στα τραπέζια της βιβλιοθήκης ήταν απλωμένα κάθε φορά γύρω στα 30 εντυπωσιακά βιβλία (κυρίως των ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ, που άλλαζαν κάπου-κάπου),τα οποία οι μαθητές ξεφύλλιζαν στα διαλείμματα ή στα κενά τους. Κάποιοι μαθητές (4-5 κατά μέσο όρο από κάθε τμήμα ) ασχολήθηκαν (όποιοι ήθελαν και όποτε ήθελαν) με την οργάνωση της βιβλιοθήκης και έδειξαν μεγάλη προθυμία (μάλιστα κάποιοι με ρώτησαν τι σπούδασα για να κάνω αυτή τη δουλειά, για να σπουδάσουν κι αυτοί…). Έχουν γνωρίσει πολλά βιβλία τα παιδιά, έστω και ξεφυλλίζοντάς τα μόνο. Αφού τους είχα πει ότι θα έρχονται στη βιβλιοθήκη όχι μόνο για να δανειστούν κάποιο λογοτεχνικό βιβλίο ή για να κάνουν την εργασία τους, αλλά και για όποια απορία τούς δημιουργείται, για οποιοδήποτε θέμα, πολλά παιδιά ανταποκρίθηκαν και ζητούσαν διάφορα (π.χ. μαθητής της Γ΄ τάξης ήρθε στη βιβλιοθήκη και ζήτησε τον «Τάφο» του Παλαμά, γιατί είχαν κάνει στην τάξη ένα απόσπασμα, αλλά αυτός το ήθελε όλο. Άλλος ζήτησε τους «Βατράχους» του Αριστοφάνη, γιατί του έκανε, λέει, εντύπωση ο τίτλος. Άλλος ήθελε να βρει για τη «Γη του Πυρός»).
Στη βιβλιοθήκη κατέφευγαν και οι «τιμωρημένοι» μαθητές (με ωριαία απομάκρυνση), όπου «αναγκάζονταν» να ξεφυλλίσουν βιβλία (έτσι κάποιοι βρήκαν βιβλία σχετικά με τα ενδιαφέροντά τους. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα μαθητή που τον ενδιέφεραν τα μουσικά όργανα, για τα οποία βρήκε πολλά βιβλία) και …ύστερα πήγαιναν πιο ήρεμοι στην τάξη.
Και ένα ευτράπελο…Μαθητής της Α΄ τάξης ήρθε στη βιβλιοθήκη με ένα χαρτάκι όπου έγραφε το θέμα της εργασίας που του ανέθεσε ο καθηγητής της Τεχνολογίας: «Γιατί δε χρησιμοποιείται Εβραίος στην πυρηνική ενέργεια»…Επειδή δε μπορούσα να του βρω πληροφορίες για το θέμα του…, πήγα στον καθηγητή και διαπίστωσα ότι το θέμα ήταν: «Γιατί δε χρησιμοποιείται ευρέως η πυρηνική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος»…
Από τους 25 καθηγητές του σχολείου οι 15 μπήκαν αρκετές φορές στη βιβλιοθήκη και χρησιμοποίησαν υλικό σχετικό με το μάθημά τους ή με κάποια πανεπιστημιακή εργασία τους.
Στο χώρο της βιβλιοθήκης ,κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς έγιναν και κάποιες εκδηλώσεις :
1) Τον Οκτώβριο, αφιέρωμα στον ποιητή Γ. Σεφέρη, κυρίως μουσικό. Τα ποιήματα, που ακούστηκαν μελοποιημένα μοιράστηκαν στους μαθητές σε φωτοτυπίες. Παρακολούθησαν την εκδήλωση κατά τάξεις.
2) Το Μάρτιο, από 19 μέχρι 25 Μαρτίου, έγινε στο χώρο της βιβλιοθήκης έκθεση βιβλίου με θέμα: «Η περίοδος της Τουρκοκρατίας και η Ελληνική Επανάσταση» (με βιβλία ιστορικά και λογοτεχνικά).
Τις ίδιες μέρες, σε κάποια διαλείμματα, οι μαθητές άκουγαν από το μεγάφωνο του στερεοφωνικού της βιβλιοθήκης (που είχε «βγει» στο παράθυρο προς την αυλή του σχολείου…) τραγούδια σχετικά με την Εθνική Επέτειο.



3) Τον Απρίλιο, στις 2,3 και 4, έγινε στη βιβλιοθήκη αφιέρωμα για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου. Οι μαθητές ήρθαν κατά τμήμα στη βιβλιοθήκη και απασχολήθηκαν για μία διδακτική ώρα. Πάνω στα τραπέζια υπήρχε ένα σκίτσο σχετικό με το βιβλίο, όπου ο καθένας έγραφε το μήνυμά του (σας στέλνω κάποια από αυτά). Στη συνέχεια διαβάζαμε το μήνυμα της ΙΒΒΥ (παγκόσμια οργάνωση βιβλίων για τη νεότητα) και σχολιάζαμε την αφίσα. Ακολουθούσε συζήτηση πάνω σε βιβλία που είχαν διαβάσει κάποιοι απ’ τους μαθητές. Το αποτέλεσμα ήταν όλοι οι μαθητές να φεύγουν από τη βιβλιοθήκη έχοντας σημειώσει γύρω στους 10 τίτλους βιβλίων (βιβλία δηλαδή που τα πρότειναν συμμαθητές τους, και αυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα). Κάποια παιδιά τα ζητούσαν εκείνη τη στιγμή για να τα δανειστούν.
4) Την παραμονή της Πρωτομαγιάς έγινε αφιέρωμα στην Πρωτομαγιά. Κατά την πρωινή συγκέντρωση τα παιδιά άκουσαν τα σχετικά με το διπλό νόημα της μέρας. Στα τζάμια του σχολείου υπήρχαν αποκόμματα από εφημερίδες με αφιερώματα (π.χ. Μάης του ΄36, του ΄44 κ. α.).
Στα διαλείμματα τα παιδιά άκουγαν τραγούδια σχετικά.
Στον πίνακα ανακοινώσεων και στα τζάμια της βιβλιοθήκης πάντα υπάρχουν σκίτσα, μηνύματα και ειδησούλες ενδιαφέρουσες.
Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς κάποιοι γονείς των παιδιών, ενημερωμένοι από τα παιδιά τους , ήρθαν για να δουν τη βιβλιοθήκη. Έγινε σχετική ενημέρωση στο Σύλλογο Γονέων, και για να τη δουν όλοι οι γονείς μοιράστηκαν οι έλεγχοι του β΄τριμήνου στο χώρο της. Έδειξαν μεγάλη ικανοποίηση και υποσχέθηκαν ότι θα είναι στο πλευρό μας σε ό,τι χρειαστούμε.
Τα μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου Γονέων του σχολείου ήρθαν στη βιβλιοθήκη δέκα μέρες πριν κλείσει το σχολείο για τις καλοκαιρινές διακοπές και μου είπαν: "Πες μας πώς κατάφερες και έρχονταν τα παιδιά μας όλη τη χρονιά στο σπίτι με λογοτεχνικό βιβλίο, πες μας τι μπορούμε να κάνουμε, πώς να βοηθήσουμε το έργο σου εδώ, σκεφτήκαμε να αγοράσουμε βιβλία" Τους απάντησα πως καλά θα είναι να φέρουμε έναν καλό συγγραφέα στη βιβλιοθήκη με το νέο σχολικό έτος. (Δεν υπήρχε τότε ακόμα ο θεσμός του ΕΚΕΒΙ "συγγραφείς στα σχολεία", οπότε έπρεπε να επιβαρυνθούν οικονομικά οι γονείς) Συμφώνησαν, ήδη καλέσαμε τη συγγραφέα Σοφία Μαντουβάλου, την περιμένουμε το Νοέμβριο...  (υπάρχει εδώ στα περιεχόμενα σχετική ανάρτηση με την καταπληκτική επίσκεψή της στο σχολείο)
Στο τέλος της σχολικής χρονιάς στείλαμε σε διάφορους τοπικούς φορείς (Νομάρχη, Δήμαρχο, εφημερίδες κ. ά.) ένα κείμενο σχετικό με τη βιβλιοθήκη, για να ενημερωθεί η τοπική κοινωνία
Πιστεύουμε κι εγώ ως υπεύθυνη της σχολικής βιβλιοθήκης, αλλά και ο Διευθυντής του σχολείου και ο Σύλλογος των καθηγητών ότι, αν και βρισκόμαστε στην αρχή, καταφέραμε να συνδέσουμε τη σχολική βιβλιοθήκη με την εκπαιδευτική διαδικασία.
Για τη συνέχεια ελπίζουμε πολύ περισσότερα…
Η υπεύθυνη της σχολικής βιβλιοθήκης
Ιωάννα Λουλάκη, φιλόλογος